ممکن است بسیاری از شما نام برند مطرح OMEGA را به عنوان تولید کننده ساعتهای با کیفیت و گران قیمت شنیده باشید. کمپانی سوئیسی که در شهر بین سوئیس فعال است حرفهٔ خود را از سال ۱۸۴۸ آغاز کرده است. این کمپانی از زمان فعالیتش تاکنون ساعتهای بسیار زیاد را تولید کرده است که با عقربه کار می‌کنند. استراتژی که این کمپانی در کسب و کار خود در نظر گرفته است استراتژی تمرکز بر محصول می‌باشد.
در این مقاله قصد داریم در رابطه با این موضوع بپردازیم که چگونه تمرکز بر محصول می‌تواند به عنوان یک استراتژی مناسب در کسب و کار در نظر گرفته شود. علاوه بر آن در رابطه با استراتژی تمرکز بر تنوع محصول نیز مطالبی را برایتان عنوان می‌کنیم. لطفاً تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
مقدمه
به طور کلی تقریباً همه ما مسابقات المپیک را دیده‌ایم و آنها را دنبال کرده‌ایم. مسابقاتی که هر چهار سال یکبار به میزبانی یکی از کشورهای جهان انجام می‌شود و همه کشورها در گروه‌های ورزشی مختلف با یکدیگر به رقابت می‌پردازند. در واقع این مسابقات دارای میلیون‌ها بیننده از سراسر جهان و در سطح بین المللی هستند. نکات بسیاری در این مسابقات وجود دارد که قابل بحث است. اما جالب است بدانید که از سال ۱۹۳۲ تاکنون از یک برند ساعت در مسابقات المپیک استفاده می‌شود.
سازمان فضانوردی ایالات متحده در رابطه با ارسال انسان به ماه در سال ۱۹۶۹ تصمیم گرفت از یک برند ساعت که به مچ نیل آرمسترانگ بسته شده بود استفاده کند.
در سری فیلم‌های هالیوودی 007 یا جیمز باند، که به عنوان فیلم‌های مطرح و پرطرفدار در جهان در نظر گرفته می‌شود، از سال ۱۹۹۵ تا کنون از یک برند ساعت استفاده می‌شود که بر روی مچ جیمز باند که به عنوان قهرمان فیلم شناخته شده است، قرار دارد.
نقطه اشتراک تمام مثال‌های گفته شده، برند مطرح OMEGA می‌باشد. در سال ۱۸۴۸ که این کمپانی ساعتهای عقربه خود را در تنوع گوناگون تولید کرد تاکنون، همچنان همان محصولات را در تنوع بسیار زیاد و با ایجاد تغییراتی در زمینه تکنولوژی، اقتصادی، سلیقه مردم، بازاریابی و بسیاری دیگر از موارد تولید می‌کند. در نظر داشته باشید که این کمپانی محصول خود را تغییر نداده است و با اتخاذ استراتژی تمرکز بر محصول، همواره تلاش کرده است تا کیفیت محصول خود را ارتقا دهد.
نکته
در مقابل این کمپانی تولید ساعت، کمپانی‌های موفق بسیار زیادی در جهان وجود دارند که با بهره‌گیری از استراتژی تمرکز بر محصول به موفقیت‌های بزرگی دست یافتند. به عنوان مثال کمپانی معروف و مطرح Hyundai که در قالب یک شرکت ساختمانی توسط فردی به نام چانگ جویان در سال ۱۹۴۷ در کره جنوبی تأسیس گردید.
این کمپانی در حال حاضر در زمینه خودرو، خدمات مالی، صنایع سنگین، فولاد، ساخت و ساز، صنایع دفاعی، فناوری و… فعالیت دارد. لازم به ذکر است که این کمپانی در حوزه فعالیت خود در سطح بین المللی موفقیت‌های زیادی را کسب کرده است.
شما به عنوان یک مدیر کارآفرین و یا مشاور کسب و کار، باید نسبت به بایدها و نبایدهای کسب و کار و بیزینس خود استراتژی‌های مهم را سرلوحه کار خود قرار دهید. در این قسمت از مقاله قصد داریم درباره یکی از مهمترین استراتژی‌های کسب و کار یعنی تمرکز بر محصول نکات مفیدی را برایتان ارائه دهیم. خواهشمندیم تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
استراتژی تمرکز بر محصول به عنوان گام نخست در کسب و کار
به طور کلی راه اندازی کسب و کار را معمولاً باید با استراتژی تمرکز بر محصول آغاز کرد. در صورتی که شما طرفدار استراتژی تمرکز بر محصول باشید، باید در مرحله راه اندازی، بیشتر بر روی محصولات خود تمرکز کنید. برای درک بیشتر شرکت ارج را مثال خواهیم زد.
این شرکت در سال ۱۳۱۶ شروع به فعالیت کرده و تا سال ۱۳۹۵ به عنوان اولین تولید کننده لوازم خانگی در ایران در نظر گرفته شد. این شرکت در این دوره تنها بر فعالیت‌های آهنگری، ریخته گری و جوشکاری متمرکز بود. اما پس از برداشتن اولین گام، به تولید لوازم خانگی مانند بخاری، یخچال و کولر اقدام کرد.
استراتژی تمرکز بر محصول مانع رکود و شکست شما می‌شود
به طور کلی کسب و کارهای مختلف و استارت آپ های نوپا، زمانی به رشد می‌رسند که در رابطه با یک محصول و خدمات اختصاصی آن تمرکز ویژه‌ای داشته باشند. تا بتوانند آن محصول و یا خدمات را به صورت قابل قبول به فروش برسانند. در نظر داشته باشید که معمولاً اولین فروش، اولین جریان ورودی مالی شما را تشکیل می‌دهد.
قطع جریان ورودی مالی باعث ایجاد یک بحران جدی در کسب و کار اینترنتی شما می‌شود. از این رو توصیه می‌شود برای جلوگیری از قطع جریان ورودی مالی، به موضوع استراتژی تمرکز بر محصول دقت و توجه ویژه داشته باشید.
استراتژی تمرکز بر محصول هویت کسب و کار شما را می‌سازد
به طور کلی امروزه هر کس که نام ابر کمپانی گوگل را می‌شنود احتمالاً تصویر ذهنی از صفحه اصلی موتور جستجوی گوگل در ذهنش تداعی خواهد شد. جالب است بدانید که امروز گوگل به ساخت گوشی‌های همراه، خودروهای هوشمند و حتی فعالیت‌های بازرگانی مختلف به شکلی کاملاً جدی مشغول است. گوگل هویت خود را از طریق استراتژی تمرکز بر محصول ذریافت کرده و از آن برای دیگر فعالیت‌های خود بهره می‌برد.
توصیه می‌کنیم در صورتی که دارای کسب و کاری هستید و می‌توانید با ارائه یک محصول و یا خدماتی باعث شوید تا دیگران شما را با آن محصول و خدمات شناسایی کنند، هرگز از این فرصت طلایی را از دست ندهید.
لازم به ذکر است که گوگل از طریق استراتژی تمرکز بر محصول توانست به موقعیت کنونی خود دست یابد. از این رو شما می‌توانید از این موتور جستجوی قوی، درس گرفته و در کسب و کار خود نیز از این استراتژی بهره ببرید. تا به موفقیت و هدف نهایی خود دست یابید.
ارتقای کسب و کار از طریق استراتژی تمرکز بر محصول
در این قسمت قصد داریم به مثال ارائه شده در ابتدای مقاله برگردیم. درست است کمپانی OMEGA! این کمپانی سالهای سال بر اساس استراتژی تمرکز بر محصول به تولید ساعتهای عقربه‌ای مشغول بود. اما در اواخر دهه ۱۹۷۰ شخصی ژاپنی موفق شد تا ساعت دیجیتالی را ابداع کند. او تمایل داشت این محصول ابداع شده خود را به کمپانی‌های ساعت سازی سوئیسی به فروش برساند. اما کمپانی سوئیسی پیشنهاد این فرد ژاپنی را قبول نکردند.
آنها دو دلیل برای رد درخواست فرد ژاپنی از خود نشان دادند. اول این مه آنها فکر می‌کردند که کمتر کسی وجود دارد که از ساعتهای دیجیتال استفاده کند. همچنین دلیل دوم آنها برای رد کردن خواسته او این بود که این کمپانی استراتژی خود را مبتنی بر تمرکز بر محصول قرار داده بود. در واقع خواسته آنها این بود که ساعتهای عقربه خود را در تنوع و شکل‌های گوناگون به تولید برسانند.
پس از آنکه این کمپانی درخواست فرد ژاپنی و ابداع آن را رد کرد؛ این فرد ابداع خود را به شرکت ساعت سازی Seiko ژاپن به فروش رساند. از آن پس این شرکت به موضوع تکنولوژی ساعت دیجیتال پرداخت. همچنین به سمت ساخت صنعت ماشین حساب پیش رفت. از این رو موفقیت‌های چشمگیری را پس از آن به دست آورد.
در نتیجه گیری این رویداد ممکن است نظرات گوناگونی نسبت به اینکه آیا کمپانی‌های سوئیسی در انتخاب خود مرتکب اشتباه شدند یا خیر وجود داشته باشد. اما به نظر من برای آنکه بتوانیم نتیجه درستی از این رویداد بگیریم و به درستی و نادرستی این تصمیم پی ببریم به داده‌های مختلفی نیاز داریم. از این رو نمی‌توانیم به طور حتمی تصمیم کمپانی سوئیسی را غلط و یا درست تلقی کنیم.
نکته
نکته مهم دیگری که در این مثال مورد توجه قرار می‌گیرد این است که استراتژی تمرکز بر محصول در کمپانی سوئیس باعث شد تا پیشرفت‌های مختلفی در این کمپانی به وجود بیاید. اما این پیشرفت تنها در زمینه ساعتهای عقربه‌ای رخ داد. از این رو نوع باتری ساعت‌ها، موتورهایی که با تکان مکانیکی کار می‌کنند و متریال مورد استفاده در ساخت این دسته از ساعت‌ها به بهترین شکل ممکن ارتقا یافتند.
استراتژی تمرکز بر تنوع محصول و رسیدن به پیشرفت‌های بشری
به طور کلی نگاه تنوع طلبانه انسان در زمان‌های مختلف، باعث شده است تا محصولات جدید و متنوعی خلق شوند. علاوه بر آن باعث ترقی تکنولوژی در تمدن بشر شده است. لازم به ذکر است که این مسیر به مسیری بدون‌پایان منتهی است.
از این رو ایده‌های خلاقانه برای ساخت یک محصول جدید و یا ارائه خدمتی مفید در هر زمان وجود داشته است. کسب و کارهای نوین و یا استارتاپ های نوپا معمولاً بر اساس خلاقیت کارآفرینان خلاق به وجود آمده‌اند. همانطور که مطلع هستید کمپانی‌های بزرگ، بخش زیادی از بودجه خود را برای تحقیق و توسعه هزینه می‌کنند. آنها در واقع در واحدهای تحقیق و توسعه، افرادی را به کار گرفته‌اند که علاوه بر دانش مورد نیاز آن صنعت، دارای ذهن خلاق هستند.
از این رو شرکت‌هایی که از ایده‌های خلاقانه تهیه نشده و ارزشی در این کار نمی‌بینند معمولاً در استراتژی تمرکز بر محصول و استراتژی تمرکز بر تنوع محصول شکست خواهند خورد.
پاسخ به احساس تنوع طلبی مشتری از طریق استراتژی تمرکز بر تنوع محصول
همانطور که می دانید داشتن احساس کمال‌گرایی، سیری ناپذیری و تنوع طلبی در وجود تمامی انسان‌ها وجود دارد. به عنوان مثال در بسیاری از رستوران‌ها، هر روز نام غذای جدیدی به چشم می‌خورد. در این حالت مشتریان تمایل دارند تجربه‌های جدیدی داشته باشند. در صورتی که شما بهترین غذا را با بهترین کیفیت نیز ارائه دهید باز هم مشتری به دنبال تجربه جدید و چشیدن مزه جدید است. این موضوع دقیقاً احساس تنوع طلبی در انسان‌ها را بیان می‌کند.
به عنوان نمونه دیگر، امروزه قهوه را به شکل شیر قهوه، کافی میکس، کاپوچینو، ماکیاتو و… میل می‌کنند. تنوع نحوه مصرف قهوه واقعه‌ای است که در طول زمان رخ داده است. این اتفاق حاصل ترکیب خلاقانه قهوه با شیر، شکلات و… در گرفته می‌شود.
در صورتی که اکنون نیز ترکیب جدیدی برای قهوه ابداع شود، احتمالاً طرفداران مخصوص به خود را خواهد داشت. چرا که افراد بی‌شماری وجود دارند که به دلیل احساس تنوع‌طلبی آن را تست کرده و طرفداران خواهند شد.
صاحبین مشاغل به هنگام تعیین استراتژی تمرکز بر تنوع محصول باید به این موضوع توجه ویژه داشته باشند که چگونه با ایجاد تنوع در محصولات و خدمات خود، به نیاز و احساس تنوع‌طلبی در انسان‌ها پاسخ دهند. همچنین تجربه جدیدی را برای آنها فراهم سازند.
از کدام استراتژی در چه زمانی و برای چه کسب و کاری استفاده کنیم؟
برای آنکه بتوانیم به این سؤال پاسخ دهیم، باید ابعاد مختلفی را مورد توجه در قرار دهیم. در واقع ابعادی همانند صنف کسب و کار، بیزینس مدل، مدت زمان پایداری و فعالیت کسب و کار از جمله مواردی می‌باشند که باید مورد توجه قرار گیرند. از این رو در ادامه مقاله به بررسی هر کدام از این موارد و همچنین نقش آن را در تعیین استراتژی تمرکز بر تنوع محصول یا استراتژی تمرکز بر محصول می‌پردازیم.
صنف کسب و کار
صنف‌های مختلف کسب و کار ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند. در نظر داشته باشید که جنس هر یک از کسب و کارها در زمان شکل‌گیری، مارکتینگ، فروش، روش پرداخت و دیگر مسائل با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال صنایع تولیدی به شکل بازاریابی B2B فعالیت می‌کنند. در حالی که استارت آپ های خدمات نظافتی، بازاریابی B2C را سر لوحه کار خود قرار داده‌اند. علاوه بر این موارد باید به موضوع فعالیت شرکت‌ها نیز توجه ویژه کرد. درواقع باید با روشهای تحقیقی به درستی تعیین کرد که مثلاً در صنف صنایع غذایی، استراتژی تمرکز بر تنوع محصول مناسب‌تر است یا استراتژی تمرکز بر محصول؟
یکی از تکنیک‌های مورد استفاده در این زمینه بررسی استراتژی بازاریابی رقبا می‌باشد. منظور از این تکنیک این است که در راه مطالعات بازار باید نیم نگاهی به روشهای مورد استفاده توسط رقیب‌هایمان داشته باشیم.
بیزینس مدل
مدل کسب و کار یا بیزینس مدل در آغاز راه تهیه می‌شود و به تعیین راهبردهای کلی شرکت می‌پردازد. این مدل در واقع منطق شرکت در چگونگی خلق، ارائه، کسب ارزش و… را توصیف می‌کند. این مدل همانند طرحی کلی برای استراتژی در نظر گرفته می‌شود تا استراتژی از طریق ساختارها، فرآیندها و سیستم‌های سازمانی پیاده شود. پس از تهیه بیزینس پلن، قدم بعدی شما تهیه برنامه و پلن کسب و کار می‌باشد. در این برنامه مسیر رسیدن به اهداف مشخص شده، تعیین می‌شود. از این رو بر اساس این برنامه در نظر گرفته شده، برنامه بازاریابی و دیگر اسناد بالادستی مدیریت ارزیابی می‌شود. آنچه در بیزینس مدل آورده می‌شود شامل موارد زیر می‌باشد:
- بخش‌های مشتری
- ارزش‌های پیشنهادی
- کانال‌ها
- ارتباط با مشتری
- جریان‌های درآمدی
- منابع کلیدی
- فعالیت‌های کلیدی
- مشارکت‌های کلیدی
- ساختار هزینه
کارآفرینان این عناوین در شکل یک بوم، مدل کسب و کار را تهیه کرده و به دقت تمامی موارد بالا را در آن مشخص می‌کنند. در نظر داشته باشید که تعیین موارد بالا سیاست‌های کلی کسب و کار شما را نشان می‌دهد. یکی از این سیاست‌ها تعیین استراتژی تمرکز بر محصول یا استراتژی تمرکز بر تنوع محصول می‌باشد.
میزان پایداری و فعالیت کسب و کار
به طور کلی در صورتی می‌توانید برروی استراتژی تمرکز بر تنوع محصول و استراتژی تمرکز بر محصول متمرکز شوید که کسب و کارتان به پایداری نسبی رسیده باشد. آنچه که ما به عنوان پایداری نسبی در یک کسب و کار در نظر می‌گیریم این است که اولاً کسب و کار به مرحله اجرا در تمامی ابعاد برنامه‌ریزی‌شده رسیده باشد. ثانیاً درآمدها بیش از هزینه‌های جاری باشد. در این صورت ضرری را متحمل نمی‌شوید.
لازم به ذکر است که تحقق این دو شرط برای یک کسب و کار زمان بر می‌باشد. از این رو برای کسب و کارهای دیگر ماه‌ها به زمان نیاز دارید.
آینده پژوهشی در رابطه با کسب و کار
لازم به ذکر است که آینده پژوهشی به عنوان یک علم، ابزارهایی را در اختیار مدیران کسب و کارها قرار می‌دهد. از این رو شما می‌توانید با استفاده از روشهای آینده پژوهانه، به پیش بینی آینده کسب و کار خود بپردازید. در نظر داشته باشید که این آینده نگری به تصمیم‌گیران کمک می‌کند تا با تعیین چشم اندازهای موجود در کسب و کار خود، هدف خود را مشخص کنند که استراتژی تمرکز بر تنوع محصول مناسب است یا استراتژی تمرکز بر محصول.
به عنوان مثال شرکت‌های بزرگ خودروسازی سالانه با استفاده از روشهای آینده پژوهانه به این نتیجه می‌رسند که چند درصد از مشتریانشان به دنبال ماشین‌های شاسی بلند می‌باشند و این ماشین‌ها امروزه چند درصد خواهان دارند.
از جمله روشهای آینده پژوهی می‌توان به روش چشم انداز، روش ذهن انگیزی و تکنیک پویش محیط کار اشاره کرد. به عنوان مثال پویش محیط به عنوان یک روش آینده پژوهانه با استفاده از پرسشنامه‌های استاندارد به نظرات و درک سلایق مختلف افراد می‌پردازد.
جمع بندی مطالب و نکات پایانی
برای تعیین استراتژی‌های کلی یک کسب و کار باید شناخت کاملی از استراتژی‌های مختلف را داشته باشید. تا بتوانید در زمان‌های مناسب از آنها استفاده کنید. در نظر داشته باشید که درک غلط از مفاهیم و استراتژی‌های موجود منجر به شکست کسب و کار شما می‌شود. علاوه بر آن باعث هدر رفت سرمایه مالی و انسانی و ایده‌های خلاقانه می‌باشد.
از اینکه تا انتهای مقاله همراه وبسایت استاد وب بودید از شما خوانندگان گرامی و دوستان همیشگی این وبسایت صمیمانه سپاسگزاریم. امیدواریم از مطالب گفته شده لذت برده باشید و مطالب برایتان مفید، آموزنده و کاربردی واقع شده باشند. شما می‌توانید با مراجعه به مقالات مرتبط از طریق لینک‌های زیر، اطلاعات بسیار مناسب و ایده آلی در رابطه با موضوعات مختلف به دست آورید و با کمک این مطالب به راه اندازی کسب و کارهای جدید و استارت آپ های نوپای خود اقدام کنید.