آیا تا به حال برایتان این سوال پیش آمده است که ویکی‌ها چگونه کار می کنند؟ چگونه شکل گرفته اند؟ چه ساختاری دارند و چگونه می توان از آن‌ها استفاده کرد؟ ما در این مقاله به بررسی چگونگی کارکرد ویکی ها و ماهیت و ساختار آن‌ها، از جمله کارکرد ویکی پدیا می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
بسیاری از ما پس از جستجوی مطلب و مقاله مورد نظر خود در اینترنت به دلیل وجود لینک های بیهوده و تبلیغات آزاردهنده که در صفحه مانیتور مان ظاهر می‌شوند، از جستجو در اینترنت مصرف شده به دنبال دایرة المعارف ها می‌رویم. بسیاری از ویکی ها در همان جستجوی نخست دیده می شوند. اما ویکی‌ها چه هستند؟
ویکی ها چه هستند؟
به طوری کلی چنین می‌توان گفت که ویکی ها دانشنامه های آنلاینی هستند که مطالب آن ها به دست خوانندگان نوشته می‌شود. در واقع ویکی در زبان محلی هاوایی، به معنی سریع است و نام نخستین ویکی که در جهان و در سال ۱۹۹۵ ایجاد شد، «ویکی- ویکی» بود که معنای «بدو، بدو» را می داد.
کارکرد ویکی ها و انواع مختلف آن‌ها
یکی از معروفترین و پرطرفدارترین ویکی ها، ویکی پدیا نام دارد که نخستین بار در سال ۲۰۰۱ پایه‌گذاری شد و هم اکنون نیز توسط شرکت ویکی‌مدیا اداره و کنترل می شود. در صورتی که در رابطه با موضوعی در اینترنت جستجو کنید، به احتمال آنکه با نام ویکی‌پدیا برخورد نمایید، بسیار زیاد است. چرا که امروزه استفاده از ویکی ها بسیار فراگیر شده و استفاده از آن‌ها نیز بسیار آسان است. از این رو تعداد زیادی از کاربران اینترنت از این دانشنامه های آنلاین استفاده می کنند.
در واقع استفاده راحت از ویکی ها به دلیل سادگی کارکرد ویکی ها و به این علت است که هر فردی از هرجایی می تواند به تمامی مطالب این دانشنامه ها دست پیدا کند. در بالای صفحه اصلی ویکی‌پدیا تیتری با عنوان «ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزادی که هر کسی می‌تواند آن را ویرایش کند» نوشته شده است که به احتمال زیاد خواندن آن مطلب را برای خواننده تا حدود زیادی شک برانگیز خواهد کرد.
در واقع شنیدن این جمله می‌تواند سوالات بسیاری را در ذهن هر فردی ایجاد کند. در صورتی که تغییر ویرایش و اضافه کردن مطالب ویژگی ها برای همه آزاد باشد، مطمئنا افراد سودجو می‌توانند با قرار دادن مطالبی نامربوط و یا حتی غیر اخلاقی در در طی زمان بسیار کوتاهی، تمام این مقالات را نابود کنند.
از این رو چه کسی از این نوع سو استفاده ها می‌تواند جلوگیری نماید؟ و کارکرد ویکی ها به چه نحوی است؟
برای پاسخ به این سوال ابتدا بهتر است تا باز ساختار و کارکرد ویکی ها و مخصوصاً ویکی‌پدیا آشنا شویم. در واقع ویکی پدیا تنها یکی از ویکی ها است که به دلیل جامع و پرطرفدار بودن آن در تمامی زمینه ها، به بررسی ساختار آن می‌پردازیم.
ساختار ویکی‌پدیا
در نخستین صفحه از سایت ویکی پدیا یک بخش خوشامدگویی و یک نوار جستجو مشاهده خواهید کرد. همچنین در پایین صفحه ویرایش های متفاوتی از ویکی پدیا و به زبان‌های مختلف موجود است. یکی از این پروژه های ویکی‌مدیا، ویکی پدیای فارسی است. از دیگر خدمات ویکی‌مدیا به زبان فارسی می‌توان به ویکی گفتآورد (مجموعه‌ای از نقل‌قول‌ها )، ویکی‌نبشته ( دانشنامه ادبیات)، ویکی‌گونه (راهنمای گونه‌های زیستی) و ویکی‌واژه (فرهنگ واژه‌ها و اصطلاح نامه) اشاره کرد.
در واقع به طور کلی می توان گفت که ویکی ها تنها چند صفحه متصل به هم از مقالات و مباحث مختلف هستند و در اصل پیوستگی و اتصال این مطالب است که توانسته ویکی ها را گسترش دهد. به عنوان مثال در صورتی که در صفحه ویکی پدیا فارسی کلمه «اینترنت» را جستجو کنید، در درون متن چندین لینک مختلف مشاهده خواهید کرد. به عنوان نمونه زمانی که بر روی کلمه «رایانه» که به صورت یک لینک درآمده است، کلیک نمایید به بحث و مقاله رایانه راهنمایی خواهید شد.
دوباره به همین ترتیب با تعداد بسیاری از لینک های داخلی و خارجی در هر متن مواجه خواهید شد. علاوه بر این درصورتی که در بحث رایانه ندانید «لایبنیتز» چه فردی است، تنها لازم است تا برای دانستن آن بر روی این کلمه کلیک کرده تا به بحث و مطلب لایبنیتز راهنمایی شوید.
نحوه کارکرد ویکی‌پدیا وشکل‌گیری یک مطب در آن
برای شکل گیری و ایجاد یک مطلب در ویکی پدیا، باید در این سایت عضو شوید تا بتوانید مطلب دلخواه خود را شروع کرده و در آن بنویسید. اما با این وجود دقت کنید که برای ویرایش مطالب تنها کافیست تا به ویکی‌پدیا وارد شوید و حتی لازم نیست تا عضو این سایت شوید.
دقت کنید که این دانشنامه ها نباید در رابطه با مطالب شخصی و یا مطالبی که جزو موضوعات گروهی و محلی شما نیستند، باشند؛ چرا که در صورت درج اینگونه مطالب، متن شما توسط کاربران حذف خواهد شد.
پس از نوشتن و ویرایش مباحث و مطالب گوناگون، پس از مدتی، شما میتوانید تا به یکی از ویرایشگران اصلی در این سایت تبدیل شوید. در این زمان خواهید توانست تا هر مطلبی که مناسب یک دانشنامه نیست را حذف کرده و یا دسترسی برخی از اعضا را برای ایجاد مطالب جدید محدود نمایید. همان طور که مشاهده می‌کنید کارکرد ویکی ها بسیار ساده و آسان است که بر همین اساس، مطالب جدید به ویرایشگر‌ها معرفی شده و در صورتی که مطلبی مناسب نباشد، بلافاصله از سایت حذف خواهد شد.
با وجود آن که هر فردی توانایی ویرایش مطالب را دارد، اما در صورتی که مطلب نا مناسبی به آن اضافه گردد، زمان زیادی طول نمی‌کشد که مقاله حذف شود. با این روش تقریباً تمامی مطالب ویکی‌پدیا، از محتوای خوب و مناسبی برخوردار خواهد شد.
نکته پایانی
امروزه ویکی‌مدیا تمام تلاش خود را در حال گسترش خدمات و جهاتی شدن انجام می‌دهد و تا به حال نیز توانسته تا بیش از 10 میلیون مطلب به 235 زبان مختلف در ویکی‌پدیا ارائه دهد.
ممنون که تا انتهای مقاله همراه وب سایت استاد وب بودید. امیدواریم که از مطالعه این مقاله لذت برده باشید. همچنین موارد و نکاتی که در این مقاله در رابطه با کارکرد ویکی ها عنوان شد، برایتان کاربردی، مفید، آموزنده و جذاب واقع شده باشد. شما میتوانید در صورت تمایل برای مطالعه مقالات مرتبط بیشتر در زمینه دیجیتال مارکتینگ، بازاریابی محتوا، طراحی وب سایت، سئو و بهینه سازی وب سایت برای کاربران و موتور جستجوی گوگل و سایر مطالب مرتبط با آن، به لینک مقالاتی که در زیر در اختیارتان قرار داده شده است مراجعه فرمایید: