مارکتینگ انقدر در زندگی روزمره ما در دخیل شده است که پرسیدن در مورد تعریف آن شاید کاری خنده دار به شمار رود. و شاید شما در پاسخ به کسی که از شما در مورد تعریف بازاریابی سوالی بپرسد، چنین بگویید که (بازاریابی بازاریابی است و فرقی نمیکند. این چه سوالی است که مطرح می‌کنید؟)
اما اگر شما تنها کمی در حوزه بازاریابی دقت کنید. درمی‌یابید که ارائه یک تعریف دقیق و درست در مورد مفهوم آن کار راحتی محسوب نمی‌شود. در واقع چطور می‌توان مشخص کرد که چه فعالیت‌هایی در یک کسب و کار و تجارت، بازاریابی به شمار می‌روند. و چه فعالیت‌هایی جزوه بازاریابی محسوب نمی‌شوند؟
متاسفانه باید بیان کنیم که اکثر شرکت‌های ایرانی در مورد بازاریابی و فعالیت‌های این حوزه اینطور تصور می‌کنند؛ که بازاریابی همان تبلیغات برای محصولات و خدمات آنها است. نه چیز بیشتری از تبلیغات. در نتیجه تصمیم گرفتیم تا در مورد تعریف بازاریابی و همچنین نظر متخصصان این حوزه محتوایی را برای شما تولید کنیم. ما برای یافتن یک تعریف جامع و خوب که کاربرد درستی برای شما داشته باشد، به سراغ متخصصان و کارشناسان مطرح در سطح جهانی رفتیم. و نظر هر کدام از آنها را درباره تعریف بازاریابی بررسی و ارزیابی کرده‌ایم. لطفاً در این مقاله همراه ما باشید.
تعریف بازاریابی از دید ۱۵ کارشناس مطرح در سطح جهانی
بعد از کمی تحقیق در دنیای اینترنت تعریف‌های زیادی در مورد بازاریابی پیدا کردیم. که ارائه کردن همهٔ آنها در این مقاله بسیار کسل کننده و خسته کننده می‌شد. در نتیجه تصمیم گرفتیم که از بین تمام تعریف‌های موجود فقط ۱۵ تعریف که کامل‌تر و جامع تر از سایرین بودند را در اختیارتان قرار دهیم. این تعریف‌ها تقریباً بیشتر جنبه‌های بازاریابی را به خود اختصاص می‌دهند.
بازاریابی از دید اتحادیه بازاریابی آمریکا
این تعریف به عنوان یک تعریف جامع و کامل در حوزه بازاریابی به شمار می‌رود. و بازاریابی را به این صورت تعریف می‌کند:
بازاریابی فعالیت و همینطور مجموعه‌ای از موسسه‌ها و فرایندهایی را شامل می‌شود که در جهت ساختن، هدایت کردن، رساندن و همچنین تبادل کردن پیشنهادها و توصیه‌هایی است. که برای ارباب رجوع، مشتریان، همکاران و همینطور کل جامعه ارزشمند به شمار می‌روند.
تعریفی که اتحادیه بازاریابی آمریکا یا همان American Marketing Association یا AMA ، در مورد بازاریابی ارائه داده است؛ نتیجه سالها بحث و پژوهش در این حوزه است. به همین دلیل نباید به خاطر جامع و دقیق بودن آن تعجب کرد. در این تعریف می‌توان تمام جنبه‌ها و بخش‌های مختلف بازاریابی از جمله روابط عمومی، جنبه‌های مختلف استراتژیک‌های بازاریابی، توسعه محصولات و خدمات و همچنین قیمت گذاری را مشاهده کرد.
تعریف بازاریابی از دید یک اسطوره
رجیس مک‌کِنا در مورد بازاریابی اینطور عنوان می‌کند که بازاریابی همه چیز است.
بهتر است پیش از آنکه در مورد رجیس مک‌کِنا و تعریفی که او ارائه داده است صحبت کنیم، در مورد خود او بیشتر آشنا شویم. رجیس مک‌کِنا بازاریابی است که بیشتر روشهای موجود در بازاریابی به وسیله تکنولوژی را به جهانیان معرفی نموده است. و همچنین با شرکت‌های بزرگی مانند اینتل، اپل، مایکروسافت و….. در حوزه بازاریابی همکاری کرده است. تأثیر فعالیت‌های او موجب شده است که در دنیای تجارت از او به عنوان اسطوره بازاریابی یاد شود. بنابراین بعد از این که استیو جابز به طور مستقیم از او خواست که بازاریابی اولین کامپیوتر شرکت اپل را بر عهده بگیرد؛ نباید جای تعجب و شگفتی برای کسی داشته باشد.
تعریف بازاریابی از دید رجیس مک‌کِنا دقیقاً همخوانی کامل با شهرت او دارد. زیرا تعریفی که او ارائه می‌دهد تعریفی جسورانه است. که به ما می گوید تمام کارهایی که انجام می‌دهیم به عنوان قسمتی از بازاریابی محسوب می‌شود. این بدین معناست که بازاریابی را به طراحی محصول، قیمت گذاری، تبلیغات و تحقیق محدود نمیکند. و حتی کوچک‌ترین و کم اهمیت‌ترین کارهایی که ممکن است در ارتباط با مشتریان انجام شوند؛ مانند نحوه جواب دادن به تلفن و همچنین سرعت عمل ما در حل مشکلات مشتریان را می‌تواند شامل شود.
تمامی مواردی که ذکر شد می‌تواند تاثیرات بسیار زیادی را بر روی دید مشتریان شما نسبت به برند و همچنین محصولات و خدماتی که ارائه می‌دهید بگذارد.
تعریف بازاریابی از دید پیتر دراکر (نگاه مشتریان به کسب و کار و تجارت)
تعریفی که دراکر برای بازاریابی عنوان می‌کند به این صورت است:
مارکتینگ علاوه بر اینکه یک مبحث بسیار وسیع و گسترده در حوزه فروش به شمار می‌رود.همچنین اصلاً یک فعالیت مشخص و از پیش تعیین شده نمی‌باشد. تمام بخش‌ها و قسمت‌های یک کسب و کار و یک تجارت را به خود اختصاص می‌دهد. بازاریابی در واقع کلیت یک تجارت محسوب می‌شود که در نتیجه نهایی و نگاه مشتریان شما دیده می‌شود. در نتیجه توجه و مسئولیت پذیری در بازاریابی باید توسط همهٔ قسمت‌ها و بخش‌های یک شرکت انجام بگیرد.
دارکر از تاثیرگذارترین افرادی است که در اصول و اساس کسب و کار و تجارت مدرن فعالیت کرده است. همان طوری که در تعریفی که ارائه داده است مشاهده کردید دارکر نیز بازاریابی را همه چیز دانسته است توضیح جامع و کاملی را در زمینه بازاریابی در اختیار ما قرار داده است. همچنین عنوان می‌کند که بازاریابی با عمل فروش متفاوت است.
دارکر در مورد اهداف بازاریابی چنین میگویند:
هدف بازاریابی این است شما بتوانید مشتریان خود را به خوبی بشناسید. تا به وسیله آن قادر باشید خدمات و محصولاتی را که ارائه می‌دهید، با نیازهای آنها منطبق کنید. به این ترتیب محصولات و خدمات شما خود به خود به فروش می‌روند.
تعریف بازاریابی از نگاه جی بائر
بائر تعریف خود را در این حوزه اینگونه عنوان می‌کند:
منظور اصلی از بازاریابی این است که، پیام‌هایی که موجب می‌شوند تا فعالیت‌ها و پیام‌های دیگری به وجود بیایند.
بائر مؤسس شرکت بازاریابی متقاعد و تبدیل کن (Convince & Convert) و همچنین یکی از مشاوران مطرح بازاریابی است.که کتابی پرفروش در این حوزه چاپ کرده است. او همچنین یک وبلاگ در مورد بازاریابی دارد که یکی از پربازدید ترین منابع مرتبط با بازاریابی در بین کاربران شناخته می‌شود.
او توضیحی در مورد مفهوم بازاریابی ارائه داده است. با اینکه بسیار ساده عنوان شده است. اما موضوعات زیادی را برای مطرح کردن دارد. زیرا بازاریابی فقط به فروش محصولات محدود نمی‌شود و باید تلاش کرد تا مشتریان و مخاطبان شما پیام کسب و کار و تجارتتان را دریافت کنند.
بازاریابی از دید آکادمیک
فیلیپ کوتلر در تعریفی که برای بازاریابی ارائه داده است چنین بیان می‌کند:
بازاریابی به عنوان یک فرایند اجتماعی در نظر گرفته می‌شود که با استفاده از آن گروه‌ها و افراد می‌توانند چیزهایی را که می‌خواهند و به آنها احتیاج دارند را با تولید و مبادله کردن خدمات و محصولات با یکدیگر بدست بیاورند.
کوتلر که از چهره‌های تأثیر گذار در حوزه بازاریابی در سطح جهانی محسوب می‌شود. که بیش از 55 کتاب در این حوزه از او به چاپ رسیده است.
بهترین کتاب‌های کوتلر، کتاب (مدیریت بازاریابی: تحلیل، برنامه ریزی و کنترل) به عنوان محبوب‌ترین کتاب درسی برای کلاس‌های رشته تجارت در بین اساتید و دانشجویان شناخته شده است.
در نتیجه می‌توان درک کرد که چرا نگاه او به مسئله بازاریابی یک نگاه سنتی و دانشگاهی است. یعنی بسیار دقیق و سرد. به کارگیری از عبارتی مانند فرآیند اجتماعی در تعریفی که کوتلر از بازاریابی ارائه داده است؛ می‌تواند توجه را از بخش تجاری دور کند. و همچنین استفاده از کلمه افراد نیز شاید جایگزین مناسبی برای مشتریان محسوب نشود.
تعریف بازاریابی از نگاه پدر بازاریابی چریکی
جی کانرد لوینسون در مورد بازاریابی می گویند:
بازاریابی هر تعاملی است که شما در کسب و کار خود با افراد دیگر دارید که جزئی از تجارت شما به شمار نمی‌رود. هم چنین واقعیتی است که جذاب شده است. در واقع بازاریابی یک هنر به شمار می‌رود؛ که قادر است طرز فکر دیگران را تغییر دهد. بازاریابی فرصتی را در اختیار شما قرار می‌دهد تا بتوانید در تجارت خود به سود دست پیدا کنید و شانس این را داشته باشید تا با کسب و کارها و تجارت‌های دیگر در جامعه و یا صنعت خود در تعامل باشید. و همچنین بازاریابی فرایندی است برای ایجاد روابط طولانی مدت.
شاید شما نیز جی کانرد لوینسون را بشناسید. زیرا او کسی است که خلاف روشهای سنتی موجود در بازاریابی عمل کرده است. و یک روش مدرن و جدید در بازاریابی به وجود آورده که با نام بازاریابی چریکی یا گوریلا مارکتینگ در جهان شهرت دارد. مطلبی که شما به عنوان تعریف او از بازاریابی مطالعه کردید قسمتی از یک سخنرانی بود که توسط او اجرا شد. و در آن نقش متقاعدسازی در بازاریابی کاملاً برجسته شده است.
بازاریابی از دید جان جانتش
جانتش تعریف خود را در حوزه بازاریابی اینگونه بیان می‌کند:
در حقیقت بازاریابی یعنی فردی را که احتیاج به دانستن دارد به خود علاقه مند کنید. و اعتماد او را به دست آورید.
جان جانتش یک کارشناس بازاریابی است که به دلیل معرفی روش بازاریابی چسب پهن یا همان (Duct Tape Marketing) به شهرت رسیده است. تخصص او برای رشد کسب و کارها و تجارت‌های کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد. تعریفی که او از بازاریابی ارائه داده است دقیقاً مانند تعریفی که لوینسون عنوان کرده بود. او نیز بر روی مبحث متقاعد سازی مشتریان و اهمیت آن تاکید زیادی دارد. اما تعری بازاریابی جاننش نسبت به لوینسون شخصی‌تر محسوب می‌شود. زیرا مبحث دستیابی به اعتماد مشتریان را نیز تحت پوشش قرار می‌دهد.
از دید یک موسسه بین‌المللی تعریف بازاریابی چگونه است؟
موسسه بازاریابی چارترد (Chartered Institution of Marketing) یا به اختصار CIM تعریفی را که از بازاریابی ارائه می‌دهد به صورت زیر است:
فرایندی مدیریتی که مسئول تشخیص پیش‌بینی و برآورده کردن نیازهای مشتریان به وسیله روشهای سودآور است.
این موسسه بزرگترین مرکز جهانی در حوزه بازاریابی به شمار می‌رود. که در کشور انگلستان به فعالیت مشغول است. این موسسه بیشتر از ۳۵ هزار عضو و دانشجو از سراسر جهان دارد که نشان دهنده بزرگ و معتبر بودن آن است.
تعریفی که این موسسه از بازاریابی ارائه داده است به عنوان یک تعریف کامل، دقیق و جامع محسوب می‌شود. و به این موضوع اشاره می‌کند که کار بازاریابی و وظیفه آن برطرف کردن خواسته‌ها و نیازهای مشتریان است. فقط نباید از یاد ببرید که رفع این نیازها باید به روشی باشد که برای شرکت سود داشته باشد.
باهوش‌ترین مرد دنیا چه تعریفی از بازاریابی ارائه می‌کند؟
ساول کلت به عنوان باهوش‌ترین مرد دنیا تعریفی که از بازاریابی ارائه می‌دهد به این صورت است:
بازاریابی به معنای ایجاد یک تجربه وسوسه انگیز است که با استفاده از آن می‌توانید یک ارتباط شخصی با دیگران برقرار کنید و حس اشتراک گذاری با دیگران را در آنها به وجود بیاورید.
ساول کلت یک کارشناس بازاریابی دیجیتال و دهان به دهان است. که در وبلاگ خود، خود را به عنوان باهوش‌ترین مرد جهان معرفی می‌کند. اگر بخواهیم از خود محور بودن ساول چشم‌پوشی کنیم؛ تعریفی که در مورد بازاریابی بیان کرده است جای بحث بسیاری دارد.
تعریفی که او از بازاریابی ارائه کرده است کمی محدود به نظر می‌رسد. ولی به موارد خوبی اشاره کرده است. مانند تاکید بر ارائه تجربه کاربری مناسب و عالی به افراد و همچنین به وجود آوردن محتواهای ارزشمند و بازاریابی دهان به دهان.
بازاریابی محتوا و آن هندلی
تعریف آن هندلی از بازاریابی اینگونه است که بیان می‌کند:
بازاریابی تمام آن چیزی است که شما می‌سازید. و یا به اشتراک می‌گذارید. و می‌تواند داستان شما را منتقل کند.
آن هندلی از جمله زنانی است که توانسته است در دنیای بازاریابی به شهرت دست پیدا کند. در حوزه بازاریابی محتوا فعالیت می‌کند. و همچنین کتابی پرفروش در این باره به چاپ رسانده است. دلیل ما برای اینکه از تعریف هندلی در این لیست استفاده کرده‌ایم ؛ این است که آن هندلی در تعریف بازاریابی خود تاکید زیادی بر روی ایجاد محتوا و همچنین روایت کردن داستان یک برند داشته است.
تعریف بازاریابی و استیو داوسون
استیو داوسون برای تعریف کردن بازاریابی می گویند:
در حقیقت بازاریابی محصولات و خدماتی هستند که قابل بازگشت نیستند و مشتریانی هستند که دوباره باز می‌گردد.
استیو داوسون مدیر یک شرکت بازاریابی آمریکایی است. که شهرت او به اندازه افرادی که پیش از این در این لیست حضور داشتند نیست. اما این موضوع نباید موجب شود که تعریفی که از بازاریابی ارائه کرده و همچنین تاکید او بر ایجاد مشتریان وفادار و همچنین برقراری یک رابطه طولانی مدت با آنها و ارائه خدمات عالی به مشتریان خود نادیده گرفته شود.
تعریف بازاریابی از دید نیمه سرمایه داری
دورن موران در مورد بازاریابی چنین می‌گوید:
بازاریابی به معنای این است که شما به مشتریان خود کمک کنید تا متوجه شوند که دقیقاً به چیزهایی احتیاج دارند که تاکنون نمی‌دانستند به آن احتیاج داشتند.
دورن موران نیز مانند استیو داوسون فرد معروفی در دنیای بازاریابی نیست. در حال حاضر موران به عنوان یکی از مدیران ارشد بخش تنظیم استراتژی در یک شرکت بازاریابی مشغول به کار است. اما با این حال او نیز یک تعریف جالب و قابل توجه از بازاریابی را در اختیار ما قرار داده است. بیشتر بازاریابان معتقدند که وظیفه ما به وجود آوردن حس نیاز در بازار است. اما خانم موران معتقد است که علاوه بر به وجود آوردن حس نیاز در مشتریان باید چیزی ارزشمند را نیز به آنها ارائه دهیم.
آموزش اصولی به مخاطب به عنوان بازاریابی
تعریفی که جفری هارمون از بازاریابی ارائه می‌دهد به صورت زیر است او میگویند:
زمانی که محصولات یا خدمات خوبی را به مشتریان خود ارائه می‌دهید در آن زمان است که بازاریابی به آموزش منتهی می‌شود. این که شما به صورت مؤثر در باره محصولات یا خدمات با کیفیت خود به مشتریانتان آموزش دهید؛ باعث به وجود آمدن انگیزه لازم در آنها برای حرکت بسوی محصولات و خدمات شما می‌شود.
جفری هارمون فردی بود که شرکت اورابراش را در یک سال در سطح جهان به شهرت رساند. طبق تعریفی که از بازاریابی ارائه داده است زمانی که ما محصولی ارزشمند را به مشتری ارائه دهیم پس از آن کافی است که محصول خود را به درستی به مشتریان خود معرفی کنیم. و با آموزش درست به آنها کمک کنیم تا بتوانند با ترس های خود مواجه شوند این دقیقاً یک بازاریابی موفق اصولی و سالم محسوب می‌شود.
بازاریابی به عنوان راهی برای پیشی گرفتن از رقیبان
پاول کالاویس تعریفی را از بازاریابی ارائه می‌دهد میگویند:
معنای بازاریابی یعنی تشخیص و شناسایی نیازها و درخواست‌های مشتریان و همچنین ارائه روش‌هایی مؤثرتر و بهینه‌تر از رقیبان.
پاول کالاویس یکی از کارشناسان بازاریابی شرکت Sterling Park Group است. تعریفی که از بازاریابی ارائه داده است با تعریف‌های افراد دیگر متفاوت است. زیرا او بیشتر بر روی مبحث رقیبان و همچنین نقش آنها در بازاریابی یک کسب و کار و تجارت متمرکز است.
بازاریابی یک رابطه بلند مدت با مشتری است.
رنه بلاجت بازاریابی را به‌عنوان یک تعامل و ارتباط بلندمدت با مشتریان معرفی می‌کند. و تعریف خود را اینگونه بیان می‌کند:
تعامل شما با مشتریان باید به گونه‌ای آموزشی باشد به این ترتیب شما به مشتریان خود اطلاعات می‌دهید و به تدریج با آنها یک رابطه برقرار می‌کنید. توجه به واژه به‌تدریج بسیار مهم است. زیرا تنها گذر زمان قادر است که پایه‌های اعتماد را به وجود بیاورد.با دست یابی به اعتماد مشتریان خود یک جامعه طبیعی پیرامون خدمات و محصولات خود به وجود می‌آورید. و مشتریانتان به اندازه شما در مورد آنها اشتیاق پیدا می‌کنند.
در نتیجه مشتریان شما تبدیل به تبلیغ کنندگان و ترویج دهندگان وفادار و همیشگی برند شما و محصولاتتان می‌شوند. و همیشه دوستان شما باقی خواهند ماند. بازاریابی یک روش عالی برای این است که متوجه شوید چه چیزهایی دیگران را جذب می‌کند. و یا چه چیزهایی افراد را نسبت به خدمات و محصولات برند شما مشتاق‌تر می‌کند. پس از اینکه متوجه این موضوعات شدید تنها کافی است که آنها را در اختیار مشتریانتان قرار دهید. این کار مشتریان شما را درگیر یک فرایند لذت بخش می‌کند که می‌تواند باعث ایجاد یک روابط دوستانه و بلندمدت بین شما و آنها شود.
رنه بلاجت به عنوان کارشناس بازاریابی یک شرکت به نام Magic Sauce Media را در همین حوزه تأسیس کرده است. که روشهای بازاریابی را به صورت صمیمانه و دوستانه در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهد.
دلیل اینکه از تعریف او در این لیست استفاده کرده‌ایم این است که او در تعریف خود تاکید بر روی ایجاد روابط بلند مدت با مشتریان و همچنین ایجاد علاقه در آنها نسبت به برند کرده است.
نتیجه گیری در مورد تعریف‌های بازاریابی
چیزی که پس از مطالعه تمام این تعریف‌ها به دست آورده‌ایم این است؛ که بازاریابی باید خواسته‌ها و تقاضاهای مشتریان را شناسایی کند و تشخیص دهد و همچنین آنها را فراهم کند. با توجه به اینکه بازاریابی با فروش متفاوت است و بسیار فراتر از فروش محسوب می‌شود. به گفته تمام این متخصصان حوزه بازاریابی اگر می‌خواهید در این حوزه موفق‌تر عمل کنید بهتر است که بر روی تجارب کلی مشتریان خود از برندتان متمرکز شوید. تنها در این صورت است که می‌توانید شانس فروش خود را افزایش دهید.
در زمینه بازاریابی باید توجه داشته باشید که نباید تنها به دنبال تبلیغات و دستیابی به مشتریان بیشتر باشید. بلکه هدف اصلی شما باید ارائه یک تجربه عالی به مشتریان باشد. در این صورت است که می‌توانید اعتماد افراد را به خود جلب کنید و روابط طولانی مدتی را با آنها ایجاد کنید. در نتیجه این افراد از مشتریان دائمی محصولات و خدمات برند شما می‌شوند. و همچنین به عنوان مبلغ آن وفادار برند شما محسوب می‌شوند.
ممنون که در این مقاله با استاد وب به همراهی کردید و امیدواریم که مطالعه مقاله برایتان آموزنده لذت بخش و مفید واقع شده باشد و نکات و تعاریفی که در این مقاله بازگو شده است برایتان کاربردی واقع شود شما در صورت تمایل می‌توانید برای مطالعه مقالات مرتبط بیشتر به لینک‌های زیر مراجعه فرمایید:
1 دیدگاه دربارهٔ «۱۵ تعریف بازاریابی از نظر متخصصان این حوزه»
فکرکنم کلا این قسمت اشتباه هستش
باهوش‌ترین مرد دنیا چه تعریفی از بازاریابی ارائه می‌کند؟